Σέξτος

Όνομα ιστορικών προσώπων. 1. Σ. ο Εμπειρικός. Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και γιατρός (2ος-3ος αι. μ.Χ.). Είναι ο γνωστότερος εκπρόσωπος, μαζί με τον Πύρρωνα τον Ηλείο, του σκεπτικισμού. Για τη ζωή του δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτε. Ονομάστηκε Εμπειρικός γιατί ακολουθεί την «εμπειρική» (αντίθετη προς τη «δογματική» ή «θεωρητική») ιατρική σχολή, που είχε στενές σχέσεις με το φιλοσοφικό σκεπτικισμό. Ενώ το έργο του Ιατρικά υπομνήματα χάθηκε, σώθηκαν εκείνα που αφιέρωσε στην έκθεση της σκεπτικής φιλοσοφίας και στην αντίκρουση των δογματικών θεωριών: ένα με τον τίτλο Πυρρώνειοι υποτυπώσεις και ένα άλλο, χωρισμένο σε δύο μέρη, το ένα Προς Μαθηματικούς (6 βιβλία) και το άλλο Προς δογματικούς (5 βιβλία). Ο Σ. αντικρούει στο δεύτερο έργο του τη λογική, τη φυσική και την ηθική των δογματικών και ανατρέπει τις βάσεις και τα αξιώματα των διάφορων επιμέρους επιστημών: γραμματικής, ρητορικής, γεωμετρίας, αριθμητικής, αστρολογίας, μουσικής. Γενικό μεθοδικό κριτήριο, που στον Σ. εφαρμόζεται συστηματικά, είναι να θέτει αντιμέτωπα τα δεδομένα των αισθήσεων και τις θεωρητικές υποθέσεις, υποστηρίζοντας ότι είναι ισοδύναμα, για να καταλήξει στην άρνηση κάθε κρίσης και στην απόλυτη αταραξία. Η μεγάλη φροντίδα που κατέβαλε, όχι μόνο για την απόκρουση των δογματικών θεωριών, αλλά και για τη διάκριση του γνήσιου σκεπτικισμού από τις άλλες σκεπτικιστικές και σχετικιστικές σχολές, κάνει τα έργα του πολύτιμη πηγή για τη γνώση της αρχαίας φιλοσοφίας. 2. Σ. ο Χαιρωνεύς. Πλατωνικός, ανιψιός του Πλούταρχου και δάσκαλος του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου. Έχουν σωθεί πέντε Ηθικοί λόγοι του σε δωρική διάλεκτο. 3. Κόιντος. Ρωμαίος φιλόσοφος του 1ου αι. π.Χ. Στα έργα του είναι φανερή η επίδραση του στωικισμού και του πυθαγορισμού.